14 Mayıs seçimlerinde, İstanbul’da oransal olarak iktidar oylarında düşüş yaşanırken muhalefetin oyları arttı.Yüksek Seçim Kurulu’na göre 11 milyon 367 bin 598 sayısıyla Türkiye’de en fazla seçmen İstanbul’da bulunuyor.İstanbul 98 milletvekili ile Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne en fazla vekil gönderen kent.İstanbul’da 14 Mayıs gecesi ortaya çıkan tabloyu, geçmiş seçimlerle karşılaştırmalı olarak inceledik. İSTANBUL’DA KILIÇDAROĞLU ÖNDE, ERDOĞAN’IN OYLARI GERİLEDİ
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’yle ilgili olarak 16 Nisan 2017’de yapılan referandumda İstanbul’da % 51,35 ‘Hayır’, % 48,65 ‘Evet’ oyu çıkmıştı.Referandum ardından 24 Haziran 2018’de yapılan ilk seçimlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cumhurbaşkanlığı yarışında % 50 oy almıştı.Söz konusu seçimlerde muhalefet adaylarından Muharrem İnce % 36,9, Selahattin Demirtaş % 7,2, Meral Akşener % 4,8, Temel Karamollaoğlu % 0.9, Doğu Perinçek % 0,2 oy elde etmişti.31 Mart 2019’da yerel seçimlerinde Millet İttifakı’nın adayı Ekrem İmamoğlu % 48,80; Cumhur İttifakı’nın adayı Binali Yıldırım % 48,55 oy almış; yenilenen seçimlerde 23 Haziran’da bu oranlar % 54,20 ve % 44,98 olarak gerçekleşmişti.14 Mayıs’ta ise henüz kesinleşmeyen sonuçlara göre cumhurbaşkanlığı seçiminde Kemal Kılıçdaroğlu % 48,55, Recep Tayyip Erdoğan % 46,69 oy aldı. Sinan Oğan’ın oy oranı ise % 4,51 oldu.Yani 2018 seçimleriyle kıyaslandığında cumhurbaşkanlığı seçim kulvarında Erdoğan’ın oyları azaldı.AKP VE MHP’NİN OYLARI AZALDI, CHP’NİNKİ YÜKSELDİ
Benzer bir durum, milletvekilli seçimleri için de geçerli.2018’deki milletvekili seçimlerinde kentte % 42,6 oyla 43 milletvekili çıkaran AKP, 14 Mayıs seçimlerinde % 36,03 oy oranına geriledi ve 40 milletvekili elde etti.MHP de % 8,26’dan % 6,24’e düştü. Parti, 2018’de sekiz milletvekili çıkarırken bu sayı bu seçimde beşe geriledi.CHP, 2018 seçimlerinde % 26,4 oyla 27 milletvekili çıkarmıştı.14 Mayıs’ta ise İYİ Parti hariç Millet İttifakı partilerine listesinde yer veren CHP’nin İstanbul’daki oyu % 28,33, milletvekili sayısı 31 oldu.AKP’de; Süleyman Soylu, Murat Kurum, Numan Kurtulmuş, Özlem Zengin ve Hulki Cevizoğlu İstanbul’dan vekil seçilen isimler arasında yer alıyor.Oğuz Kaan Salıcı, İlhan Kesici, Türkan Elçi, Gelecek Partili Selim Temurci, Demokrat Partili Cemal Enginyurt ve Deva Partili Mustafa Yeneroğlu, İstanbul’da CHP listelerinden seçilen milletvekilleri arasında bulunuyor.İYİ PARTI GÜCÜNÜ KORUDU
İYİ Parti’nin 2018 seçimlerine yakın bir performans gösterdiği görülüyor.Parti, 24 Haziran seçimlerinde % 8,05 oy ile sekiz milletvekili kazanmıştı.14 Mayıs’ta ise % 8,07 oy oranına ulaştı ve yine Ankara’ya sekiz vekil gönderdi.YEŞİL SOL PARTİ SEKİZ MİLLETVEKİLİ ÇIKARDI
Yeşil Sol Parti, İstanbul’da % 8,18 oyla sekiz milletvekili çıkardı.HDP’li Sırrı Süreyya Önder, vekil seçilen isimler arasında yer aldı.2. Bölge’de 3. sıradan aday olan gazeteci Hasan Cemal seçilemedi.HDP, 24 Haziran seçimlerinde % 12,6 oy almış ve 12 milletvekili çıkarmıştı.14 Mayıs’ta Emek ve Özgürlük ittifakı içindeki partilerden Yeşil Sol Parti ve TİP, seçimlere İstanbul’un üç seçim bölgesinde de ayrı listelerle girdi.
TİP ALTINCI PARTİ OLDU, EN ÇOK VEKİLİ İSTANBUL’DAN KAZANDI
Seçimlere ilk kez giren Türkiye İşçi Partisi (TİP), en fazla vekili İstanbul’dan çıkardı.İstanbul’da, Türkiye ortalaması olan % 1,73’lük oyun üzerine çıkan TİP, ulaştığı % 4,04 oy oranıyla, üç ayrı seçim bölgesinden birer milletvekili çıkardı.Sera Kadıgil, Ahmet Şık ve Genel Başkan Erkan Baş vekil seçildi.
YENİDEN REFAH VE HÜDA PAR LİDERLERİ İSTANBUL’DAN VEKİL OLDU
Yeniden Refah Partisi de İstanbul’da % 3,26 oy alarak Türkiye ortalamasının üstünde bir oy oranına ulaştı.Parti kentten, Genel Başkan Fatih Erbakan dahil üç milletvekili çıkardı.İstanbul 3. Bölge’de AKP listesinden aday olan Hür Dava Partisi (HÜDA PAR) Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu da milletvekili seçildi.
KILIÇDAROĞLU’NA EN FAZLA DESTEK, GELİR DÜZEYİ EN YÜKSEK İLÇELERDEN
İlçe bazlı olarak bakıldığında Kılıçdaroğlu’na desteğin büyük bir bölümünün gelir düzeyi yüksek olan ilçelerden geldiği görülüyor.Kılıçdaroğlu’na en fazla oy desteği sunan ilçelerden bazıları sırasıyla şöyle: Kadıköy (% 80,58), Beşiktaş (% 80,48), Bakırköy (% 73,52), Adalar (% 72,21), Şişli (% 68,67), Maltepe (% 59,43), Avcılar (% 54,63), Kartal (% 54,39), Beylikdüzü (% 54,48). GELİR SEVİYESİ DÜŞÜK İLÇELER GENELDE ‘ERDOĞAN’ DEDİ
Erdoğan’a desteğin önemli bir bölümü ise gelir düzeyi görece daha düşük ilçelerden geldi.Sultanbeyli, % 65,17 oranıyla Erdoğan’a en çok destek veren ilçe oldu.Sultanbeyli’yi, yine birçoğu gelir düzeyi skalasında görece aşağılarda yer alan ilçelerden Arnavutköy (% 61,6), Esenler (% 62,15), Sultangazi (% 58,32), Gaziosmanpaşa (% 55,25), Pendik (% 53,44), Başakşehir (% 53,14), Fatih (% 52,84), Beykoz (% 52,07), Ümraniye (% 51,92), Zeytinburnu (% 50,07) takip etti. ÜSKÜDAR VE EYÜPSULTAN’DA KILIÇDAROĞLU ÖNDE
AKP’li belediyeler tarafından yönetilen ve İstanbul’da muhafazakar kesim açısından sembolik önemi bulunan Üsküdar ve Eyüpsultan ilçelerinde Kılıçdaroğlu önde çıktı.Eyüpsultan’da Kılıçdaroğlu’nun oyu % 48,48, Erdoğan’ınki % 46,38 oldu.Üsküdar’da ise Kılıçdaroğlu % 49,81, Erdoğan % 45,39 oy aldı.2018 seçimlerinde Erdoğan Eyüpsultan’da % 50,8; Üsküdar’da % 48,8 oranında oy elde etmişti.Erdoğan’ın 2018’de % 51,7 oy aldığı ve belediyesi AKP’de bulunan, kentin sanayi yoğun ilçelerinden Tuzla’da, 14 Mayıs’ta Kılıçdaroğlu’na % 47,45, Erdoğan’a % 46,67 oy çıktı.2018’de Erdoğan’ın % 51’in üstünde oy aldığı ve yine ilçe belediyelerinin AKP’de olduğu Beyoğlu ve Sancaktepe’te ise yakın sonuçlar çıktı.Erdoğan ve Kılıçdaroğlu’nun oyları Sancaktepe’de % 48.64’e % 47,06; Beyoğlu’nda % 48,55’e % 47,34 oldu.Bu arada Yüksek Seçim Kurulu’nun paylaştığı verilere göre İstanbul’da 1 milyon 76 bin 395 seçmen oy kullanmadı.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’yle ilgili olarak 16 Nisan 2017’de yapılan referandumda İstanbul’da % 51,35 ‘Hayır’, % 48,65 ‘Evet’ oyu çıkmıştı.Referandum ardından 24 Haziran 2018’de yapılan ilk seçimlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cumhurbaşkanlığı yarışında % 50 oy almıştı.Söz konusu seçimlerde muhalefet adaylarından Muharrem İnce % 36,9, Selahattin Demirtaş % 7,2, Meral Akşener % 4,8, Temel Karamollaoğlu % 0.9, Doğu Perinçek % 0,2 oy elde etmişti.31 Mart 2019’da yerel seçimlerinde Millet İttifakı’nın adayı Ekrem İmamoğlu % 48,80; Cumhur İttifakı’nın adayı Binali Yıldırım % 48,55 oy almış; yenilenen seçimlerde 23 Haziran’da bu oranlar % 54,20 ve % 44,98 olarak gerçekleşmişti.14 Mayıs’ta ise henüz kesinleşmeyen sonuçlara göre cumhurbaşkanlığı seçiminde Kemal Kılıçdaroğlu % 48,55, Recep Tayyip Erdoğan % 46,69 oy aldı. Sinan Oğan’ın oy oranı ise % 4,51 oldu.Yani 2018 seçimleriyle kıyaslandığında cumhurbaşkanlığı seçim kulvarında Erdoğan’ın oyları azaldı.AKP VE MHP’NİN OYLARI AZALDI, CHP’NİNKİ YÜKSELDİ
Benzer bir durum, milletvekilli seçimleri için de geçerli.2018’deki milletvekili seçimlerinde kentte % 42,6 oyla 43 milletvekili çıkaran AKP, 14 Mayıs seçimlerinde % 36,03 oy oranına geriledi ve 40 milletvekili elde etti.MHP de % 8,26’dan % 6,24’e düştü. Parti, 2018’de sekiz milletvekili çıkarırken bu sayı bu seçimde beşe geriledi.CHP, 2018 seçimlerinde % 26,4 oyla 27 milletvekili çıkarmıştı.14 Mayıs’ta ise İYİ Parti hariç Millet İttifakı partilerine listesinde yer veren CHP’nin İstanbul’daki oyu % 28,33, milletvekili sayısı 31 oldu.AKP’de; Süleyman Soylu, Murat Kurum, Numan Kurtulmuş, Özlem Zengin ve Hulki Cevizoğlu İstanbul’dan vekil seçilen isimler arasında yer alıyor.Oğuz Kaan Salıcı, İlhan Kesici, Türkan Elçi, Gelecek Partili Selim Temurci, Demokrat Partili Cemal Enginyurt ve Deva Partili Mustafa Yeneroğlu, İstanbul’da CHP listelerinden seçilen milletvekilleri arasında bulunuyor.İYİ PARTI GÜCÜNÜ KORUDU
İYİ Parti’nin 2018 seçimlerine yakın bir performans gösterdiği görülüyor.Parti, 24 Haziran seçimlerinde % 8,05 oy ile sekiz milletvekili kazanmıştı.14 Mayıs’ta ise % 8,07 oy oranına ulaştı ve yine Ankara’ya sekiz vekil gönderdi.YEŞİL SOL PARTİ SEKİZ MİLLETVEKİLİ ÇIKARDI
Yeşil Sol Parti, İstanbul’da % 8,18 oyla sekiz milletvekili çıkardı.HDP’li Sırrı Süreyya Önder, vekil seçilen isimler arasında yer aldı.2. Bölge’de 3. sıradan aday olan gazeteci Hasan Cemal seçilemedi.HDP, 24 Haziran seçimlerinde % 12,6 oy almış ve 12 milletvekili çıkarmıştı.14 Mayıs’ta Emek ve Özgürlük ittifakı içindeki partilerden Yeşil Sol Parti ve TİP, seçimlere İstanbul’un üç seçim bölgesinde de ayrı listelerle girdi.
TİP ALTINCI PARTİ OLDU, EN ÇOK VEKİLİ İSTANBUL’DAN KAZANDI
Seçimlere ilk kez giren Türkiye İşçi Partisi (TİP), en fazla vekili İstanbul’dan çıkardı.İstanbul’da, Türkiye ortalaması olan % 1,73’lük oyun üzerine çıkan TİP, ulaştığı % 4,04 oy oranıyla, üç ayrı seçim bölgesinden birer milletvekili çıkardı.Sera Kadıgil, Ahmet Şık ve Genel Başkan Erkan Baş vekil seçildi.
YENİDEN REFAH VE HÜDA PAR LİDERLERİ İSTANBUL’DAN VEKİL OLDU
Yeniden Refah Partisi de İstanbul’da % 3,26 oy alarak Türkiye ortalamasının üstünde bir oy oranına ulaştı.Parti kentten, Genel Başkan Fatih Erbakan dahil üç milletvekili çıkardı.İstanbul 3. Bölge’de AKP listesinden aday olan Hür Dava Partisi (HÜDA PAR) Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu da milletvekili seçildi.
KILIÇDAROĞLU’NA EN FAZLA DESTEK, GELİR DÜZEYİ EN YÜKSEK İLÇELERDEN
İlçe bazlı olarak bakıldığında Kılıçdaroğlu’na desteğin büyük bir bölümünün gelir düzeyi yüksek olan ilçelerden geldiği görülüyor.Kılıçdaroğlu’na en fazla oy desteği sunan ilçelerden bazıları sırasıyla şöyle: Kadıköy (% 80,58), Beşiktaş (% 80,48), Bakırköy (% 73,52), Adalar (% 72,21), Şişli (% 68,67), Maltepe (% 59,43), Avcılar (% 54,63), Kartal (% 54,39), Beylikdüzü (% 54,48). GELİR SEVİYESİ DÜŞÜK İLÇELER GENELDE ‘ERDOĞAN’ DEDİ
Erdoğan’a desteğin önemli bir bölümü ise gelir düzeyi görece daha düşük ilçelerden geldi.Sultanbeyli, % 65,17 oranıyla Erdoğan’a en çok destek veren ilçe oldu.Sultanbeyli’yi, yine birçoğu gelir düzeyi skalasında görece aşağılarda yer alan ilçelerden Arnavutköy (% 61,6), Esenler (% 62,15), Sultangazi (% 58,32), Gaziosmanpaşa (% 55,25), Pendik (% 53,44), Başakşehir (% 53,14), Fatih (% 52,84), Beykoz (% 52,07), Ümraniye (% 51,92), Zeytinburnu (% 50,07) takip etti. ÜSKÜDAR VE EYÜPSULTAN’DA KILIÇDAROĞLU ÖNDE
AKP’li belediyeler tarafından yönetilen ve İstanbul’da muhafazakar kesim açısından sembolik önemi bulunan Üsküdar ve Eyüpsultan ilçelerinde Kılıçdaroğlu önde çıktı.Eyüpsultan’da Kılıçdaroğlu’nun oyu % 48,48, Erdoğan’ınki % 46,38 oldu.Üsküdar’da ise Kılıçdaroğlu % 49,81, Erdoğan % 45,39 oy aldı.2018 seçimlerinde Erdoğan Eyüpsultan’da % 50,8; Üsküdar’da % 48,8 oranında oy elde etmişti.Erdoğan’ın 2018’de % 51,7 oy aldığı ve belediyesi AKP’de bulunan, kentin sanayi yoğun ilçelerinden Tuzla’da, 14 Mayıs’ta Kılıçdaroğlu’na % 47,45, Erdoğan’a % 46,67 oy çıktı.2018’de Erdoğan’ın % 51’in üstünde oy aldığı ve yine ilçe belediyelerinin AKP’de olduğu Beyoğlu ve Sancaktepe’te ise yakın sonuçlar çıktı.Erdoğan ve Kılıçdaroğlu’nun oyları Sancaktepe’de % 48.64’e % 47,06; Beyoğlu’nda % 48,55’e % 47,34 oldu.Bu arada Yüksek Seçim Kurulu’nun paylaştığı verilere göre İstanbul’da 1 milyon 76 bin 395 seçmen oy kullanmadı.